Stadslaanleed...

Via de tam-tam vernemen wij dat:

"Dag Bruno,
Je weet dat er momenteel een personage rondgaat om de stadslaan te verkopen voor 17.50 m of 18.50 m. Het publiek (bewoners) is naar mijn mening wederom "gekozen", want niet iedereen zou de man op bezoek krijgen. Behalve als er echt een probleem is zoals bij x in de Kapelstraat. Ze willen absoluut geen juridisch spel en niet onteigenen.
Bij mensen in de Astridlaan heeft de man gesproken over "erfdienstbaarheden" voor de nutsvoorzieningen zoals gas, elektriciteit, waterleiding... over de privédomeinen. Riolering komt binnen het openbaar domein. Dit is volgens mij een oplossing om de mensen hun grond te gebruiken zonder deze te vergoeden of enige kost, en om onze tuinen om te laten ploegen door de instanties die de nutsvoorzieningen plaatsen.  Kan men voor algemeen nut zomaar privégronden gebruiken? Kunnen wij hiertegen enig bezwaar aantekenen? Wat indien ik mijn tuin volledig afsluit? Kan men dit dan nog opeisen?"

De schrik zit er bij sommigen dus diep in, en ik voel me dan ook geroepen om duidelijk te maken dat ingevolge recente rechtspraak het principe van het opleggen van erfdienstbaarheden voor openbaar nut zonder enige vergoeding, volledig voorbijgestreefd is.




Stadslaanbewoners die een advokaat zouden willen raadplegen, adviseer ik om aan deze de onderstaande tekst te bezorgen:

Zeer recente rechtsleer heeft aangetoond dat de grondslag voor vergoedingsplicht aan appelanten te vinden is zowel in de erfdienstbaarheid van openbaar nut gecombineerd met het beginsel van de gelijkheid van de burger voor de openbare lasten, als in de leer van de quasi-onteigening zoals veelvuldig toegepast in de rechtspraak van het EHRM.

M. BOSMANS, Raadsheer bij het Brusselse Hof van Beroep, had reeds in 2006 op overtuigende wijze voorgehouden dat overdreven eigendomsbelemmeringen (voortvloeiend uit overheidshandelingen) zonder vergoeding van de betrokken particulier, niet langer door de beugel kunnen (M. BOSMANS, “Onteigeningsdreiging (of elke andere vorm van eigendomsverlamming)”, in: J. GHYSELS & R. PALMANS (eds.), Onteigeningen. De voorafgaande fase, Antwerpen (Intersentia), 2006, p.195-279).

Willem VERRIJDT, Referendaris in het Grondwettelijk Hof,  verdedigde op het colloquium “Onteigeningen 2011: Erfdienstbaarheden van openbaar nut. Juridische omkadering en waardering” dat gehouden werd te Bilzen (Alden Biesen) op 21 oktober 2011, de stelling dat de overheid bij het opleggen van zware erfdienstbaarheden van openbaar nut vergoedingsplichtig is. Zijn bijdrage zal opgenomen worden in het gelijknamige boek dat bij uitgeverij Intersentia ter perse is; ze is getiteld “Naar een principieel recht op vergoeding: artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het EVRM en het beginsel van de gelijkheid van de burgers voor de openbare lasten”  en steunt op  drie ontwikkelingen in de rechtspraak:

-De eerste ontwikkeling is een arrest van 4 december 2008 waarin het Hof van Cassatie oordeelt dat ook voor eigendomsbeperkende maatregelen die geen formele onteigening uitmaken, een recht op vergoeding voortvloeit uit artikel 1 van het Eerste aanvullend Protocol bij het EVRM  (Cass. 4 december 2008, Amén. 2009, 133, JLMB 2009, 446, noot. N. VAN DAMME).

-De tweede ontwikkeling is een arrest van 24 juni 2010 waarin het Hof het beginsel van de gelijkheid van de burgers voor de openbare lasten tot “fundamenteel algemeen rechtsbeginsel” promoveert (Cass. 24 juni 2010, RW 2010-11, 1217. Vgl.  J. GEENS & S. VERBIST, “De gelijkheid voor de openbare lasten als grondslag voor overheidsaansprakelijkheid”, Burger bestuur & beleid,  2011, 120-129; S. LIERMAN, “Gelijkheid van de burgers voor de openbare lasten: wel fundamenteel, (nog) niet absoluut, RW  2010-11, 1223-1227).

-De derde ontwikkeling is het zeer recente arrest van het Grondwettelijk Hof van 19 april 2012, nr. 55/2012, waarin duidelijk gesteld is dat de overheid verplicht is om overdreven eigendomsbelemmeringen te vergoeden.

           

De vergoedingsgrondslag van de quasi-onteigening, wederom in combinatie met het beginsel van de gelijkheid van de burger voor de openbare lasten, werd in al even recente rechtsleer al even overtuigend verdedigd door twee auteursduo’s: Flamey/Valkeniers enerzijds en Toury/Denys anderzijds:

-P. FLAMEY, & M. VALKENIERS, “Planschade, onteigening en eigendomsbeperking getoetst aan de grondrechten van de Grondwet en van artikel 1 Eerste Aanvullend Protocol EVRM”, CDPK  2011, afl. 3, 354-393;

-J. TOURY & M. DENYS, “Vernieuwde watertoets. Vergoedingsregeling bij bouw- en verkavelingsverbod” , NJW  2012, 82-92, inz. 89-92.